Het was me het pensioenweekje wel

Het was me het pensioenweekje wel. Van boze vakbonden, scheuring in de pensioenfondsen, het uit te werken pensioenakkoord, de ‘Big Bang’ in 2027 tot invaren. Volgt u het nog?  

Leuke pensioenweek

RainyDayz verheugt zich op meer van dit soort pensioenweken. De pensioenpatiënt (u en ik) weet vaak niet eens wat hij of zij onder de leden heeft en alles helpt om tot een heldere diagnose te komen. Laten we gauw wat issues beetpakken en wat commentaar toevoegen.

Eén zwaluw maakt nog geen zomer

Het ‘goede’ nieuws is volgens de grootste ochtendkrant van 18 mei jl.  dat de grote pensioenfondsen in onze polder in april hebben kunnen profiteren van de herstellende beurskoersen. Let wel, we spreken dan nog steeds over procentpuntjes en de nu even minimaal vereiste negentig procent dekkingsgraad van minister Koolmees lijkt  misschien verder dan ooit. Laat staan als het volgend jaar weer honderd procent moet zijn. Over afstempelen (= pensioen verlagen) schreven we al eerder.

Arbeidsongeschiktheid en de rol van uw werkgever

Ander goed nieuws voor de pensioenconsument kwam van het Gerechtshof Den Haag op 12 mei jl. (ECLI:NL:GHDHA:2020:888). Het ging om een arbeidsongeschikt geraakte werknemer/pensioendeelnemer. In geval van arbeidsongeschiktheid (AO) is voor de meeste werknemers een premievrijstelling bij AO verzekerd. Daar schreven we hier al eerder over. Feitelijk betekent dat dat het pensioenfonds de premiebetaling bij AO overneemt en dat de opbouw van uw pensioen verder gaat. Dat is geen filantropie; het zit gewoon in het tarief van de premie verwerkt. De melding van de AO moet tijdig aan het pensioenfonds gedaan worden om die premievrijstelling te krijgen. Dat ging hier fout. De melding werd te laat door de deelnemer gedaan. Paniek in de tent. Volgens het Hof treft de werkgever in kwestie het verwijt dat hij zijn zorgverplichting als goed werkgever heeft geschonden (art. 7:611 BW) door de zieke werknemer niet over de gevolgen van de AO te informeren. De werkgever is aansprakelijk voor het gemis aan pensioenopbouw. Knoopt dit in de oren.

Meer lezen over pensioen bij arbeidsongeschiktheid kan hier. 

Boze vakbonden spelen de pensioenkaart in coronacrises

Toen hadden we van de week ook nog even de vakbonden op het toneel. Het ging over de tweede ronde van de economische maatregelen ter bestrijding van het financiële en sociale coronaleed (het nieuwe steunpakket). Het kabinet wilde de ontslagboete voor werkgevers bij genoten steun schrappen. De vakbonden stelden zich daartegen te weer – zij voelden zich overlópen en gaven signalen af de uitwerking van het pensioenakkoord deswege onder druk te willen zetten. De ontslagboete zit nu weer in het pakket en zo ziet men dat pensioen niet weg te denken is uit de hedendaagse maatschappelijke verhoudingen.

Invaren geen spelevaren

Dan beleeft het begrip ‘Invaren’ weer een revival. Ook al is het watersportseizoen in volle gang, dit gaat over pensioen en niet over spelevaren, integendeel. Even ter oriëntatie: naar verluidt wordt het Nieuwe Pensioenstelsel in 2027 in één keer op ons allen geparachuteerd, de 'Big Bang'. De vraag is dan hoe. Wat wel vast staat is dat iedereen dan z’n eigen pensioenpotje krijgt. Vergelijk de Beschikbare Premieregeling op beleggingsbasis (BPR) waar wij hier al eerder kritisch over schreven. Alle risico’s voor de deelnemer in de opbouwfase en ten finale nog het risico van een lage rekenrente bij aankoop van de pensioenuitkeringen op pensioendatum. Zonder pretentie van wetenschappelijkheid eerst het antwoord op de vraag wat invaren nu precies is. Invaren betekent dat je de huidige waarde van je pensioenpot inbrengt in het nieuwe stelsel. Dus die waarde wordt overgebracht in een nieuw product dat ons het meest doet denken aan BPR. Maar hoe zit het dan met je gegarandeerde pensioenaanspraken vanuit een eindloon- of middelloonregeling? Pensioen is eigendom en kan de overheid je die zekerheid afpakken in ruil voor een ongewisse uitkomst? De eerlijkheid gebiedt wel te zeggen dat die zekerheid bij de pensioenfondsen onder druk staat vanwege onvoldoende dekkingsgraad. Maar in vergelijking met BPR zien wij in een mogelijke afstempeling van vaste aanspraken in dat verband vooralsnog niet meer dan een hopelijk marginale aangelegenheid.

Meer lezen over de Beschikbare Premieregeling kan hier.

Pensioen is eigendom

Kan de overheid sleutelen aan uw pensioen? Ja, de overheid mag uw pensioen gaan reguleren maar niet afpakken. Voorwaarde voor regulering bij wet is dat invaren moet plaatsvinden volgens de open norm van ‘in het algemeen belang’. Daar kan je alle kanten mee uit als overheid. Pensioenprofessor Erik Lutjens van de VU besteedde aan e.e.a. aandacht in zijn Mei-Nieuwsbrief. De overheid ziet er ondertussen tegenop om van invaren een wettelijke verplichting te maken. Zij vreest voor talloze juridische procedures van deelnemers en gepensioneerden die zich dan gedupeerd voelen. En die vrees lijkt mij gegrond en terecht. Aan invaren op basis van vrijwilligheid in het kader van een zgh. collectieve waardeoverdracht kleeft het ‘bezwaar’ dat je daar als individuele pensioenconsument bezwaar tegen kan aantekenen en dan gaat het feest van invaren voor jou alsnog niet door. Onderkend wordt uiteraard dat we dan twee pensioenstelsels naast elkaar in het leven roepen met allerhande uitvoeringsproblemen van dien. Pensioenreus ABP vreest voor scheuring als het nieuwe stelsel niet verplicht wordt. Zo heeft iedereen zijn eigen problemen en nachtmerries bij het Pensioenakkoord. En de overzichtelijkheid voor de deelnemers bij twee systemen wordt er niet beter op.

Invaren door wettelijke verplichting of op basis van vrijwilligheid?

Aan beide varianten van invaren zitten dus problemen verbonden. Wat nu? Een duivels dilemma dat mogelijk slechts met een noodgreep op te lossen is. Voornoemde prof. dr. Lutjens breekt los door te bedenken dat het gememoreerde blokkerende individuele bezwaarrecht kan worden vervangen door bindende collectieve besluitvorming door sociale partners. Die sociale partners worden in zijn visie op de huid gezeten door een ‘landelijke onafhankelijke juridische en actuariële toetsingscommissie’ die moet waken over evenwichtige belangenafweging en een redelijke mate van financiële compensatie. Het is fijn dat er uit de wetenschap zulke nobel bedoelde initiatieven naar voren komen. Maar hoe praktisch en effectief is die sectorale bindende besluitvorming? Naar onze mening wordt het probleem alleen maar naar een ander schaakbord gebracht zodat hooguit aansprakelijkheidslatenties ietwat gemitigeerd worden maar de scheuring van de fondsen bewaarheid zal worden. RainyDayz blijft heel kritisch over het resultaat van het pensioenakkoord waar het uitmondt in een Nationale BPR. Dat kleurt onze behandeling van het onderwerp invaren.

• We zullen het op prijs stellen uw mening en emoties over dit onderwerp te ontvangen. Zeker als u nu nog in het genot bent van een eindloon- of middelloonregeling.
• Zoudt u ook op de stelling willen reageren dat je je pensioen tegenwoordig beter kan (laten) onderbrengen bij een pensioenverzekeraar in plaats van bij een pensioenfonds?

Update 29 mei 2020

Gisteren schreven we over de stalen kaders van de vakbonden die zich verzetten tegen het schrappen van de corona-ontslagboete voor rijksgesubsidieerde werkgevers. De vakbonden speelden daartoe zelfs de pensioenkaart. Vandaag is het weer anders. De regeling van de ontslagboete is alsnog aangepast ten gunste van werkgevend Nederland. Bij een ontslag van minder dan 20 mensen is er geen vuiltje aan de lucht: geen ontslagboete. Bij een massaontslag van meer dan 20 mensen dient de werkgever met de bonden tot een - laten we zeggen - sociaal akkoord te komen. Als de werkgever niet tot een ontslagdeal met de vakbonden komt, volgt een ontslagboete van 5% over de door minister Koolmees verstrekte loonkostensubsidie.

RainyDayz is benieuwd naar uw ervaringen en visie hierop. Mocht dit noodlot u als werknemer treffen, meld ons welke gevolgen dat voor uw pensioen heeft.